Bult in zicht 2025 - tentoonstelling Mottekasteel in de kerk van Lissewege
Wie meer wilt weten over de geschiedenis van Lissewege moet tussen 1/03 en 11/05 tussen 10 en 17 u zeker naar de Onze-Lieve-Vrouwkerk in Lissewege omdat er een tentoonstelling te zien is over mottekastelen
Een mottekasteel is geen mottig kasteel, maar een kasteel dat op een heuvel(tje) stond. Dit was een vaak voorkomende kasteelbouw in de vroege middeleeuwen. Fervente lezers van deze site weten al dat er in het Lisseweegs Opperhof een mottekasteel was. In dit blogbericht lees je meer over het mottekasteel in Lissewege. Aangezien er onder mijn woonplaats nog een dikke stam van een eik van de oprijlaan van het kasteel begraven ligt, zal ik zeker gaan kijken. Jij ook?
De tentoonstelling is een reizende tentoonstelling van de provincie West-Vlaanderen. Meer informatie erover vind je via deze link: Bult in zicht! Middeleeuwse mottekastelen in het landschap | Provincie West-Vlaanderen. Kinderen kunnen deelnemen aan een wedstrijd door met Lego een mottekasteel te bouwen. Een ideale activiteit voor het hele gezin. De tentoonstelling kwam tot stand dankzij Provincies Oost- en West-Vlaanderen en strijkt neer in Lissewege dankzij pastorale eenheid Effeta, met steun van IOED Raakvlak.
Alleen heb ik een probleem. Als ik getallen zie of hoor, dan is dat voor mij meer dan een gewoon nummer. Een getal is onderdeel van een taal, van symboliek, van mysterie. Dus bij data of getallen begint het in mijn hoofd te knetteren en krijg ik allerlei ideeën of is het de muze die mij dingen influistert, ik weet het niet. Toen ik het mailtje kreeg met de vraag om reclame te maken voor deze tentoonstelling in de kerk, begon het al. Een dag of twee ervoor was ik toevallig op zoek naar informatie over mottekastelen. Als je dan een mail krijgt met een tentoonstelling dan krijg je de info in je schoot geworpen.
Begindatum tentoonstelling
De data van de tentoonstelling trok natuurlijk onmiddellijk mijn aandacht. Er was iets mee. 1/3 of de getallen 1 en 3, komen we opnieuw bij het getal 13 dat in de afmetingen van onze kerk zit, het kaartnummer van de Ferrariskaart waarop Lissewege ligt, enzovoort. Lees zeker in dit verband ook mijn artikel over het nieuwe gemeentehuis.
Laten we 1/3 eens als 1/03 schrijven of dus 103 nemen. In Hebreeuwse gematria, dat is het omzetten van getallen in de gelijkwaardige waarde van letters, verwijst 103 naar bewaken, verdedigen (gownan). En laat dat nu één van de functies geweest zijn van een mottekasteel. 103 verwijst ook nog naar een plaats waar er troepen verzamelen, een kamp, een rechtbank. Allemaal dingen die in een middeleeuws kasteel gebeuren. Tijdens de tentoonstelling zal je uitleg zien over hoe zo’n mottekasteel eruit ziet. Tja, laat 103 nu ook verwijzen naar stenen, bouwers, metselaars (bonaeem). Toepasselijk voor een tentoonstelling waar kinderen met Lego kunnen bouwen. Bonaeem is een naam gebruikt door de Essenen, die soms gelinkt worden aan Jezus. De Essenen worden in het Aramees vaak genezers (!ysa) of vromen (!ysx) genoemd. Neen, het uitroepteken is geen fout, het uitroepteken staat voor een andere letter, dewelke weet ik niet, mijn Aramees is niet zo goed, maar vormkundig als je !ysa leest, zou je er Lysa van kunnen maken, wat dan weer lijkt op de oude naam van Lissewege: Lysawegha (lees dit artikel).
Einddatum tentoontstelling
Oorspronkelijk ging de tentoonstelling duren tot in april, maar er is een locatie weggevallen. Kijk, dat zijn dingen die direct mijn aandacht trekken. Als er iets onverwachts gebeurt, dan heeft dat vaak een reden. De tentoonstelling duurt nu tot 11/5.
Nu denk je wellicht: dat heeft zeker niets te maken met het getal 13. Fout: in de Joodse kalender zijn we in het jaar 5785 (lees zeker ook mijn artikel over het nieuwe gemeentehuis waarom het misschien geen toeval is dat Lissewege dit jaar een nieuw gemeentehuis krijgt). In de Joodse kalender staat 11 mei gelijk aan Iyar 13. Iyar is in de Joodse kalender de achtste maand van hun jaar en de tweede maand van het religieuze Joodse jaar. De betekenis van deze naam is rosette, bloesem. Soms wordt deze maand ook de maand van de goddelijke straling genoemd. Vroeger heette deze maand in de Hebreeuwse Bijbel Ziv en dit woord betekent licht of gloed. Iyar is ook verbonden met het Hebreeuwse woord voor licht, Ohr. Om te oordelen of dit toeval is, lees dan eens dit artikel over een mogelijke betekenis van de naam Lissewege die verwijst naar licht.
Omer
Maar het wordt nog leuker: tijdens de maand Iyar moeten de Joden Omer tellen, wat plaatsvindt tussen het Pesachfeest en Shavuot, dus gedurende 49 dagen (jawel, 4+9=13). De term Omer verwijst naar de offergave van een graanbundel (de omer). Maar ga nu eens in Lissewege naar de marktplaats en kijk wat je ziet hangen aan café Den Ouden Toren naast de kerk: een bord met de vermelding Omer. Natuurlijk het biermerk, maar hier stopt de toevalligheid niet. De kerk van Lissewege viel eeuwenlang onder de abdij van Sint-Bertinus in Sint-Omaars, beter bekend als Saint-Omer. Zo toont het café Den Ouden Toren, het vroegere huis van de koster van de kerk, gewoon aan dat St.-Omer nog altijd in ons dorp rondwaart in de buurt van de kerk, al is het dan in de vorm van een bier.
Een verband met de tempeliers
Maar nu eventjes serieus en een minder leuke anekdote. De bouw van de kerk in ons dorp is wellicht gefinancierd door de tempeliers (lees dit artikel bijvoorbeeld). Wellicht hadden de kasteelheren van Lissewege ook contact met tempeliers, want zij zullen zich toch ook wel iets aangetrokken hebben van de bouw van zo’n kerk in het dorp. Op 11 of 12 mei 1310 werden in Frankrijk 54 leden van de orde van de tempeliers op de brandstapel om het leven gebracht. Er is verwarring over de exacte datum, soms wordt 12 mei geciteerd en soms 11 mei. Dit komt wellicht door de verschillende middeleeuwse chroniqueurs en vergissingen in vertalingen. Maar laten we nu eens 11 mei nemen als datum en kijken naar de data van de tentoonstelling:
- 1/3
- 11/5
We komen bijna op 11/5/13(10) of de mogelijke datum van de verbranding. De 10 kan je zelfs vormen als we uit ons jaartal 25 nemen (2x5=10). Enige ironie wilt dat op 11 mei de ijsheilige Marmertus (475) wordt herdacht door de Kerk, de patroonheilige van de brandweer… (Wie meer wilt weten over ijsheiligen, kan het heiligenmuseum bezoeken).
O ja, in Hebreeuwse gematria verwijst het getal 115 ook naar brand. 115 staat ook gelijk met een zondebok. Ik vermoed dus dat 11 mei wellicht de juiste datum is. Zeker als je weet dat in Openbaring 11:5 staat dat “En indien iemand hun schade wil toebrengen, komt er vuur uit hun mond en het verslindt hun vijanden; en indien iemand hun schade wil toebrengen, moet hij zo de dood vinden.” Misschien diende dit wel als inspiratie voor de Kerk en de Franse koning Filips IV om die datum te kiezen om de tempeliers op de brandstapel terecht te stellen?
De weg
Het getal 115 verwijst ook naar weg, leuk voor een dorp met ‘weg’ in zijn naam. Had ik al gemeld dat in Genesis 11:5 het volgende staat: “Maar toen daalde de Heer af om te kijken naar de stad en de toren die de mensen aan het bouwen waren.” Dit hoofdstuk gaat over de plaats waar mensen zich vestigen en waar ze een stad en toren bouwen (de toren van Babel is het uiteindelijk). Maar hoe toepasselijk voor een tentoonstelling over een mottekasteel dat bestaat uit een toren waarrond een dorp gebouwd is.
Zouden we dus durven besluiten dat je in Lissewege de kwantumfysica aan het werk zien, doordat sommige historische dingen altijd maar terugkeren? Dat er een bepaalde energie hangt rond ons dorp? Volgens de kwantumfysica zijn wij omringd met onzichtbare deeltjes die informatie bevatten. Deze deeltjes zijn fotonen die dragers zijn van elektromagnetische straling, zoals licht. Fotonen bewegen met de snelheid van het licht. Licht bevat dus informatie volgens kleur, frequentie, polariteit of de kwantumtoestand van de fotonen.
Dat was ingewikkeld. Wie dit ingewikkeld vindt, kan ook gewoon er de hand van God in zien of de werking van ons universum. Het hangt ervan af wat je gelooft, maar het onderliggende principe is hetzelfde: soms zijn er merkwaardige dingen die altijd terugkeren. Op 1 maart (begindatum tentoonstelling) wordt aartsvader Seth vereerd door de katholieke kerk. Hij wordt in verband gebracht met de legende van het Heilig Kruis. In deze legende worden allerlei gegevens en gebeurtenissen uit de geschiedenis met elkaar in verband gebracht en aan elkaar vastgeknoopt. De bedoeling daarvan was niet een historisch betrouwbaar verhaal samen te stellen uit onomstotelijke gegevens, zoals wij dat tegenwoordig het liefste zien; nee, de verteller wil laten zien, hoe van het begin af aan, God een lijn door de geschiedenis weeft; en hoe zelfs gebeurtenissen die op het moment zelf onduidelijk, ongunstig of pijnlijk zijn, achteraf gezien blijken opgenomen in één groot mysterie van Gods handelen doorheen onze geschiedenis. Dus een beetje zoals dit artikel waarin ik allerlei dingen uit de geschiedenis (hier wel historisch correct) aan elkaar weef om de lezer te overtuigen dat de wereld soms merkwaardig in elkaar zit. Of misschien is alles gewoon een toeval?
Dan kan ik dit artikel misschien enkel nog afsluiten met de verwijzing naar een andere betekenis van 115 in de Hebreeuwse gematria (11/5 einddatum tentoonstelling): “Jahweh ging omhoog”, wat wel logisch is met zo’n hoge platte toren. Dit is symbooltaal natuurlijk. De betekenis hiervan is de mist trok op. Misschien wel toepasselijk om dit artikel af te sluiten.
Vergeet niet de tentoonstelling te bezoeken!
Bronnen:
COLEMAN, W., Sepher Saphires, A Treatise on gematria, The magical Language of the mysteries, vol 1.
HELLEMONT, E. De Essenen volgens klassieke auteurs, RUG, 2011, via https://libstore.ugent.be/fulltxt/RUG01/001/457/900/RUG01-001457900_2011_0001_AC.pdf
https://www.chabad.org/calendar/view/week.asp?tdate=5/11https://en.wikipedia.org/wiki/Iyar
https://www.calendarz.com/on-this-day/may/11/knights-templar
https://nl.wikipedia.org/wiki/Dode_Zee-rollen
