Francis de Boodt (1550-1627)
Nog eens een verhaal van een kasteelheer in Lissewege. Ik neem Francis de Boodt (ca. 1550- 5 september 1627) omdat er over hem veel te vinden is. Maar er waren meerdere leden van de familie de Boodt kasteelheer in Lissewege. In de loop van de zestiende eeuw volgden ze de familie De Deckere op als kastelheren van Lissewege. Hoe invloedrijk deze familie was tijdens de vijftiende tot de achttiende eeuw blijkt uit de functies die door verschillende familieleden werden uitgeoefend: schepenen, thesaurier, burgemeester van Brugge of andere gemeenten, schout van het Brugse Vrije, enzovoort (klik hier voor een overzicht). Zo waren er maar liefst 14 leden van de familie de Boodt in de loop der eeuwen proost van de Confrerie van het Heilig Bloed.
Door het verheven worden in de adelstand en het verwerven van heerlijkheden, kwam het kasteel van Lissewege na de familie De Deckere (lees dit bericht over Jan De Deckere en dit over Joost De Deckere) die uitgestorven was in de handen van de familie de Boodt. De heerlijkheid van Lissewege zou in 1609 voor hem zijn opgericht. Daarvoor moest hij in een maal 600 gulden en 40 groten betalen voor de restauratie van de kerk van Lissewege. Op dat moment werd er immers geld gezocht, want de kerk was in brand gestoken en deels vernield door de beeldenstorm op 25 juli 1586.
Wie was Francis de Boodt?
Onder het motto het blijft in de familie trouwde hij met zijn nicht Maria de Boodt (+1634), die de dochter was van Willem de Boodt, de broer van zijn vader Adolphe de Boodt. Willem de Boodt was verschillende keren burgemeester en schepen van Brugge. Of het inspiratie bood, weet ik niet, maar ook Francis de Boodt werd schepen in 1602, zelfs enkele keren eerste schepen (1609, 1611 en 1618), raadslid (1610, 1614 en 1617) of burgemeester van de raadsleden (1624) en uiteindelijk burgemeester (1607, 1608, 1613, 1616, 1622, 1623 en 1625).
Hij was hoofdman van de Sint-Jorisgilde van de kruisboogschutters. Hij was bovendien ridder.
Hoe hij als persoon was of hoe hij eruit zag, dat weten we niet. Toch twee feitjes die een beeld kunnen vormen.
Afbeeldingen van de familie de Boodt
De familie de Boodt is afgebeeld op twee schilderijen van Pieter Pourbus over de leden van de Confrerie van het Heilig Bloed. Er staan verschillende leden op. Francis helaas niet, van hem heb ik niet van terug gevonden of hij ooit lid is geweest van de Confrerie.
Van achter naar voren - van link naar rechts:
Passchier de Pape;
Jan van den Heede, Lodewijk Thiery, Baudouin van Vergeloot;
Andreas van den Berghe, Maarten Lem, Jan van Wyntere, Anselmus de Boodt, Cornelis Breydel;
Juan Perez de Malvenda, Pieter Anchemant, Pieter de Vooght, Jan Breydel;
Jacob van den Heede, Jacob Despars, Jan de Boodt
(Bron: https://www.verenigdebooten.nl/system/11-familiewapens/351-confrerie-brugge.html)
Van achter naar voren - van links naar rechts:
Jacob II de Boodt, Jan de Boodt, Jan Dominicle; Andreas Lootyns;
Pieter de Boodt, Sebastiaan van den Berghe, Jan Wyts, Filips Dominicle, Gillis Wyts;
Jan van den Berghe, Jacob Nieulant, Judocus de Boodt, Filips van Steelant;
Jacob I de Boodt, Ferdinand van Merendre, Pieter van Vyven.
(Bron: https://www.verenigdebooten.nl/system/11-familiewapens/351-confrerie-brugge.html
Een bekend familielid van Francis de Boodt verbleef in Lissewege
Eén van de bekendste familieleden van de familie de Boodt was Anselmus de Boodt (ca. 1550 - 21 juni 1632), de oom van zijn vrouw Maria en ook zijn oom. Anselmus is ook gekend onder de naam Boëtius. Hij werd bij het hondervijftig jaar bestaan van België vernoemd als één van de grootste geleerden van het land. Hij was een Vlaams humanist, bestuurder, arts, alchemist en geleerde. Hij was ook lijfarts van Rudolf II, keizer van het Heilig Roomse Rijk. Je kan verschillende van zijn tekeningen over de natuur overigens bewonderen in de online collectie van het Rijksmuseum van Amsterdam. Ook bij Art of Flanders vind je een pentekening van Boëtius.
Anselmus Boëtius de Boodt (ca. 1600, gravure door Aegidius Sadeler) - Bron: Wikipedia
In 1614 keert hij terug naar Brugge, waar hij een jaar in Lissewege woonde op het kasteel van ridder Frans de Boodt. Op het mottekasteel, dat gelegen was in het huidige Lisseweegs Opperhof dus. Misschien daarom dat er in de kerk elementen te zien zijn die verwijzen naar stromingen zoals de alchemie? Hoe dan ook, hij vertrok naar een jaar naar een eigen huis de Goude Mauwe, in de Riddersstraat 15 in Brugge, later het Anselmushotel (hé, ik heb zelf jarenlang in deze straat gewerkt in her herenhuis er juist naast met huisnummer, jawel, 13). Je kan Anselmus nog ontmoeten op een schilderij, een triptiek in de Onze Lieve Vrouwkerk in Brugge van Pieter Pourbus: De verheerlijking op de berg Tabor waar Anselmus met zijn ouders en familie op afgebeeld staat. De Sint-Jakobskapel in de Onze-Lieve-Vrouwekerk is de familiekapel van de familie.
We weten nu dus in welke kringen Francis zich bevond.
Het wapenschild van Francis de Boodt, heer van Lissewege
In de collectie van Onze Lieve Vrouw ter Potterie bevindt zich ook het wapenbord, het wapenschild van Francis, met een verwijzing naar zijn overlijden in 1627. Het wapenschild van de heren van Lissewege verschilde dus volgens de familie die het kasteel bezat.
Bron: Musea Brugge
Het wapen van de Boodt bestaat uit: zilver, keper van sabel, 2 kano's van sabel in het schildhoofd, 1 kano van sabel in de schildvoet. Getopt met helm getopt met eenhoorn van zilver. Een eenhoorn, zoals de eenhoorn die verborgen zit in de preekstoel in de kerk van Lissewege. Zou Walram Rombout (1598-1668) (lees dit blogartikel over Walram) die Francis moet gekend hebben als heer van Lissewege, uit het wapenschild van de Boodt zijn inspiratie gehaald hebben om een eenhoorn in de preekstoel te steken? In diezelfde periode leefde ook Cornelius de Groote (zie dit blogartikel), waarvan je de grafsteen kan bewonderen aan de buitenkant van de kerk.
Het graf van Francis de Boodt
Francis de Boodt ligt niet begraven in Lissewege. Zijn graf bevindt zich in het klooster van de Augustinessen (Potterie) in Brugge. Op de website van het Koninklijk Instituut van het Kunstpatrimonium is er een foto uit 1942 terug te vinden van het marmeren graf.
Bron: Fotocollectie Kikirpa
Had Francis de Boodt kinderen?
Hij zou een zoon gehad hebben Willem de Boodt. Die huwde met Maria Hoste, dochter van Abel Hoste en Maria Cabooter, geen nakomelingen. Hij huwde een tweede keer met Anna-Theresa d`Overloop, dochter van Jan d`Overloop. Hij werd geridderd in 1643. Begraven in O.L.Vrouw van de Potterie.
Ik heb nog informatie gevraagd aan de familie de Boodt over de stamboom van Francis de Boodt. Wie weet wat ontdek ik nog over deze familie van de heren van Lissewege. Ik heb nu ook ontdekt dat ik niet enkel woon op de vroegere plaats van het kasteel van de familie de Boodt, maar dat ik ooit jarenlang gewerkt heb naast het woonhuis van Boëtius. Hoe merkwaardig zit de wereld in elkaar.
Bronnen:
- https://nl.wikipedia.org/wiki/De_Boodt
- https://nl.wikipedia.org/wiki/Frans_de_Boodt
- https://nl.wikipedia.org/wiki/Willem_de_Bood
- https://nl.wikipedia.org/wiki/Anselmus_Bo%C3%ABtius_de_Boodt
- https://www.dbnl.org/tekst/_vla016200201_01/_vla016200201_01_0009.php
- https://www.verenigdebooten.nl/system/11-familiewapens/351-confrerie-brugge.html
- https://www.rijksmuseum.nl/nl/rijksstudio/1768054--benisz/verzamelingen/anselmus-boetius-de-boodt?ii=0&p=0
- https://www.kringbenelux.eu/sites/default/files/index/2003-105-08.pdf
- https://nl.wikipedia.org/wiki/Sint-Jorisgilde_(Brugge)
- https://nl.wikipedia.org/wiki/Lijst_van_proosten_van_de_Confr%C3%A9rie_van_het_Heilig_Bloed
- https://collectie.museabrugge.be/collection/work/id/O_OTP0958B_I
- https://balat.kikirpa.be/photo.php?path=A027954&objnr=93947&nr=1#relatedphoto
