Leopold Verhulst (1898-1919)

Op het wardeadregister van WO I vond ik terug dat er een Leopold Verhulst op het kerkhof van Lissewege moest liggen. Maar dat was merkwaardig: op het oorlogsmonument is zijn naam niet terug te vinden. Ik heb het kerkhof twee keer afgelopen, maar ik vond zijn graf niet. Dus zocht ik het op en belde met de diensten van de begraafplaatsen in Brugge. Nee, hij zou niet in Lissewege op het kerkhof liggen. Raar. Ik zag dat hij in Aalst geboren was en in 1919, dus na het officiële einde van WO I gestorven was. Enig opzoekingswerk bracht me bij Dirk Meert uit Moorsel, die me de nodige informatie verschafte over Leopold Verhulst. En het verhaal van Leopold Verhulst is een triestig verhaal.

Een jongen van 21 jaar die op zijn 17e in het leger ging om te vechten (vrijwillig dienstgenomen). Maar ik vermoed dat hij leed aan shellshock, ook wel oorlogsneurose of "d'n klop" genoemd op zijn Vlaams. Want hij deserteerde een aantal keren, werd zelf veroordeeld en zat een gevangenisstraf uit. Maar altijd terug in dienst. Tot hij op 8 februari 1919 rond 14 uur gedood werd aan het Boudewijnkanaal door een Duitse obus langs de dijk, terwijl hij wellicht opruimingswerken moest doen. Hij is wel postuum onderscheiden.

Dit is de mail van Dirk:

"Het verhaal van Leopold Verhulst is me bekend, tot voor kort was men de mening toegedaan dat Leopold verdronken was. Het is pas na recent onderzoek dat we de ware oorzaak van zijn overlijden kennen. Hierbij wat ik heb over hem en in bijlage 2 foto’s uit de collectie van het Stadsarchief van Aalst;

Verhulst, Leopold, ° Aalst 21/05/1898 - † Zeebrugge 08/02/1919, zoon van Frans en Clementia Mornae,

• soldaat 3e Linieregiment – stamnr. 59742;
• HRG-A/N persoonlijk dossier 3073388 + W.D.R.:
• 19/10/1914: als V.D.G. ingelijfd in het C.I./1 D.A.
• 17/02/1915: overgegaan naar het 3e Linieregiment
• 27/09/1915: ontbrak op het appèl
• 30/09/1915: als deserteur aanzien
• 31/10/1915: terug naar het 3e Linieregiment
• 19/11/1915: door de Krijgsraad/Calais veroordeeld tot 6 maanden opsluiting en 28 dagen arrest in een militaire gevangenis wegens desertieVrijgelaten en overgegaan naar het C.I.A.M.D*.
• 21/06/1916: terug naar het 3e Linieregiment
• 16/09/1918: ziek naar de infirmerie
• 19/09/1918: terug naar het 3e Linieregiment
• 14/10/1918: ziek naar de infirmerie
• Overgegaan naar het 1e B.R.I
• 26/10/1918: terug naar het 3e Linieregiment
• 08/02/1919: rond 14 uur gedood te Zeebrugge (Lissewege) door de ontploffing van een Duitse obus die zich langs de dijk bevond (en niet verdronken)
• 14/02/1919: begraven op de gemeentelijke begraafplaats van Lissewege ·
• Onderscheidingen:
  • Overwinningsmedaille
  • Herinneringsmedaille Ridder in de Leopold II orde met palm
  • Oorlogskruis met palm (30/11/1921 – postuum)
  • 6 Frontstrepen (03/10/1923 – postuum) 

Leopold zijn graf in Lissewege is verdwenen. Zoals zoveel jongens nooit gevonden zijn. Het is ironisch: de jongen die vrijwillig in dienst ging, die het leger daarna ontvluchtte, kwam uiteindelijk om na de oorlog met het opruimen van bommen langs het Boudewijnkanaal. Hij werd blijkbaar niet begraven in zijn thuisstad Aalst, maar in Lissewege. Waar hij vergeten werd.

*C.I.A.M.D = C.I.A.M., Centres d'Instruction des Anciens Militaire of een militaire opleidingsschool in Dieppe (Frankrijk) - overzicht militaire opleidingskampen van het Belgische leger in Frankrijk vind je via deze link

Lijst met militaire afkortingen