Toen ik wou beginnen aan mijn artikel over het café Den ouden Toren op de Markt, dacht ik, maar wacht, moet ik het niet eerst over de kerktoren zelf hebben? Dat is het merkteken van het dorp dat al van verre te zien is.
Toen ik bij een wandeling door het dorp terug de zin zag die in steen vereeuwigd zijn op het oude gemeentehuis in de Stationsstraat, wist ik dat ik eerst nog een artikeltje over de toren moest schrijven:"Lissewege, zo mogen we het horen: blijf schoon en sterk gelijk uw toren."
Er hing een rode kabel voor de spreuk die voor het dorp in steen was aangebracht toen Lissewege bij Brugge gevoegd werd. Mijn gedachten dwaalden weg bij het zien van de rode kabel. De kabel hing over het woord toren. Mijn fantasie sloeg eventjes op hol: rode kabel, rode lijn, rose ligne, de bloedlijn die werd vermeld door Dan Brown in de Da Vinci Code (hij verwees in zijn boek naar de meridiaan van Parijs).
Ach, het zal wel door mijn artikel over het lichtfeest en de slinger van Foucault in Parijs zijn waardoor mijn fantasie het de overhand nam. Of is er toch iets aan de hand?
Toevallig had ik een week voordien een artikel geschreven op mijn auteursblog (www.bovickery.substack.com) over de werkelijke betekenis van de naam van Maria-Magdalena, je weet wel: de door de Kerk als 'prostitué' gemerkte vrouw die in realiteit wellicht de partner van Jezus en zijn geliefde apostel was.
Toeval of niet, maar momenteel is er een beeld te zien in de koorbanken in het koor van de kerk met als titel "prostitué": Maria-Magdalena?
Wie daar meer wilt weten over de status van Maria-Magdalena, kan boeken lezen over de gevonden apocriefe evangelies in Nag Hammadi en Qumran die niet in de Bijbel opgenomen zijn en die een ander beeld geven over het verhaal van Jezus en Maria-Magdalena. Een verhaal dat niet in de evangelies staat in de Bijbel.
Waarom vertel ik dit?
De naam van Maria-Magdalena verwijst naar 'de grote, de toren' (Migdal Eder of Migdala in de Bijbel), vandaar onder andere 'mag' in haar naam, denk aan magnifiek, magnaat, magneet.
Ik vroeg me dus af of de kerktoren ook geen verwijzing is naar Maria-Magdalena?
Zeker omdat ik onlangs op twee verschillende plaatsen gelezen had dat Maria-Magdalena 'het Al' kende. Ze werd dan ook in geschriften de dertiende apostel genoemd (dertien is een getal dat verwijst naar ingewijde).
Wie al een rondleiding met mij gevolgd heeft, weet dat er twee grafstenen in de kerktoren ingemetseld zijn met spreuken die verwijzen naar "het Al". Deze grafzerken werden in 1939 uitgebroken uit de vloer toen deze vervangen werd en ingemetseld in de kerktoren.
1. De grafzerk van Josyncken: er staat een uurwerk op waarvan de wijzer op één uur staat: Let op 't getal / een uur doet ‘t al // Hier light begraven Josyncken dochter van Jan De Clerck geborcn in Lisseweghe. Overleden Huusvr. van Jan Billaert te vooren Wed. van Mr. Jan de Hert die overl. den 17 novemb. 1649 // Menschelike vorme / spyse voor de worme / van ghelike weirde / wilt mynd gedyncke / die ligge en styncke / in ‘t slyck der eirde // In vrede moet zy rusten amen // Uplucht (opulent ?) ofte noot / tende de doot.
Grafzerk Josynken uit 1953 - Bron: Koninklijk Instituut voor Kunstpatrimonium
2. De grafzerk van de familie Gheyle (deze familie woont nog altijd in ons dorp, ik heb het hen gevraagd maar zij zijn niet op de hoogte wat hun voorouders bedoelden :-)): Sepulture van Maryn Gheyle fs Maryn die over. den 17 december 1656 ende van Cornelia Du Lieu f. Loys zijn huusvrauwe die over. de 29en octobre 16.4 ende hebben tsamen geprocureert in huwelic zeven kinderen te weten Maeycken, Marincken, Antheunis, Neelken, Maarten, Barbara, Gheyle en van Janneke Devos zijn tweede huusvr. overleedt den 15 Ougst 1654, Een Huere Ghelt het Al.
Wat de betekenis is van het uur in deze spreuken heb ik nog niet kunnen ontcijferen, tenzij dat we spreken over dertien uur wat gelijk is aan één uur: dan verwijst dit naar de hoogte van de toren in Brugse roedes, dit is het getal dertien. De toren is ongeveer 50 meter hoog, gedeeld door 3,84 meter (dat is een Brugse roede), dan krijg je 13,02.
Maar de term 'het Al', verwijst naar 'Al', de vroegere mannelijke God (voordien vrouwelijk), denk maar aan alchemie, Allah, heelal, alfabet, get-al (= getallen drukken goddelijke verhoudingen uit en de Bijbel zit vol cijfercodes).
Het Al verwijst ook naar iemand die 'het Al' kent, die dus een diepere kennis heeft. Het gaat ook over de overeenstemming met de kosmos, het universum en de natuur.
In de apocriefe evangelieën die ik hierboven had vermeld staat er te lezen:
Myriam (dit is een andere naam voor Maria-Magdalena) is een andere apostel dan alle anderen en zij is de vrouwe die het Al kent (dit staat in de Nag Hammadi-geschriften in de dialoog van de verlosser, een tekst uit de eerste eeuw)
Kan het zijn dat de verwijzing naar 'het Al' op deze grafstenen iets te maken heeft met Maria-Magdalena? Kan het zijn dat in onze kerk ooit ook Maria-Magdalena speciaal vereerd werd?
Daarvoor moet je het volgende artikel lezen.
Bronnen:
VAN HOLLEBEKE, L., Lisseweghe, son église, son abbye, 1863, Brugge. Dit boek kan je online bekijken via Google Books.
BALLEGEER, J., De kerk van Lissewege, de tempeliers, de compagnons, 1998.
SLAVENBURG, J., Een reis langs de mysteriën, Walburg Pers, 2017, 127. VAN DER MEER, A., Maria-Magdalena, poort naar de nieuwe tijd, Pan Sophia Press, 2023, 203.
BALLEGEER J., Lissewege. Oude grafzerken, Rond de poldertorens, 1964, 98-100
