De abdij van Ter Doest zal het daglicht terug zien

Uit gesprekken met oudere Lissewegenaars leer je veel. Het is nu bijna 4 jaar geleden dat ik gesprekken had met oudere Lissewegenaars. Daarin vernam ik van iemand dat de abdij van Ter Doest nog onder de grond zou zitten. Hij had als kind aan het einde van WO II op de contouren van de abdij die te zien waren in het berijmde gras gespeeld. Er werden later bakstenen uitgehaald om de gaten in de kerktoren te dichten totdat Jules DenDooven, de toenmalige landbouwer die de gronden van Ter Doest pachtte vond dat het welletjes was. En de abdij verdween weer onder de grond.

Mail naar de burgemeester van Brugge

Vorig jaar las ik toevallig dat stad Brugge een nieuw archeologische dienst had die van plan was onderzoek te doen naar de abdij van Ter Doest. Dus besloot ik mijn stoute schoenen aan te trekken en een mail te sturen naar de burgemeester van Brugge met de nodige documentatie. Ik moet Johan Desmedt nog bedanken voor zijn mooie luchtfoto's van de site, die je ook kan zien in mijn thriller Niets is wat het lijkt. Het witte dorp. Ik stuurde mailde volgende foto van Johan Desmedt door en beschreef waar men mij gezegd had dat de abdij zou zijn: achter de vijver, op de plaats waar ooit kleine bunkers van de Duitsers stonden tijdens WO II. Je ziet op de luchtfoto dat het grasveld er iets anders uitziet, meer onregelmatig in vergelijking met de andere weides.

Men meldde mij dat ik bedankt was voor de informatie. Ik hoopte ergens dat dit zou helpen om de abdij waarvan ik overtuigd was dat die nog in de grond zat ooit zou opgegraven worden. Je had Koksijde, waarom niet Lissewege?
Toen volgde stilte.

Vlaanderen Vakantieland van 16 oktober 2021

Enkele maanden later had ik opnames voor Vlaanderen Vakantieland (via deze link kan je mijn ervaringen bij de opnames van Vlaanderen Vakantieland lezen). In het scenario dat de VRT had uitgetekend moesten wij (presentatrice Laura en BV Ann Wauters) eindigen met de quote dat we gingen graven naar de schat van de tempeliers op de gronden van Ter Doest en uit de schuur gaan. Ik wees natuurlijk in de richting waarvan ik wist waar de abdij zou moeten verborgen liggen. We riepen voor de camera enthousiast dat we gingen graven. Oké, leuk voor de kijker, denk je dan. O ja, het was het dertiende seizoen, aflevering dertien (wie regelmatig deze blog leest weet dat er een verband bestaat tussen Lissewege en het cijfer13). De reportage kan je hier bekijken.

Het artikel uit Het Nieuwsblad van 16/02/2022

Vandaag lees ik op het internet in de krant Het Nieuwsblad dat de Universiteit van Gent (liet ik die in mijn thriller Niets is wat het lijkt. Het witte dorp ook niet graven naar de schat van de tempeliers?) op een diepte van 15 cm een complex van 7 hectare heeft ontdekt dat zo groot zou zijn als het toenmalige abdijcomplex van Ter Duinen in Koksijde, de moederabdij van Ter Doest. Ik hoop dat het artikel ook binnenkort in de papieren krant komt (morgen?), dus Lissewegenaars ga nu allemaal naar de winkel om snel de krant te gaan halen (ik weet wel niet wanneer publicatie). 

Tekst van het artikel uit Het Nieuwsblad van 16/02/2022: "bodemscans leggen grondplan van voormalige abdij Ter Doest bloot"

Wie de tekst niet kan lezen uit het artikel, hieronder geef ik de tekst weer:

"Bodemscans leggen grondplan van voormalige abdij Ter Doest bloot

Onderzoekers ontdekken gigantisch abdijcomplex onder de grond: “Op amper 15 centimeter diepte”

De spectaculaire vondst biedt nieuwe toeristische perspectieven voor Lissewege.  

De bekende Ter Doest-site in Lissewege is nog een stuk imposanter geworden. Nieuwe bodemscans tonen dat de restanten van de 12de-eeuwse abdij opvallend goed bewaard zijn gebleven. De omvang van het complex blijkt ook immens: bijna zever keer groter dan de Brugse Markt. “En dat op amper 15 cm diepte.”

Koen Theuns

Een nieuwe parel op de kroon voor de al roemruchte site van Ter Doest in Lissewege: de structuren van de voormalige, van oorsprong 12de-eeuwse abdij waaraan de plaats zijn naam dankt, blijken ongeschonden onder de zoden te zitten. Onzichtbaar voor het menselijk oog maar niet voor de onderzoekers van de Universiteit Gent.

De vondst zit onder de grond van het terrein naast de schuur van Ter Doest.

Door middel van geofysische bodemscans ontdekten zij een abdijsite van zowat 7 hectare onder de grond. Ter vergelijking: de Brugse Markt is 1 hectare groot. Om maar te zeggen: de imposante schuur van Ter Doest zou erbij in het niets vervagen. “Alleen al de omvang maakt deze vondst uniek, maar nog meer bijzonder is dat de structuren zich in zo’n goede staat bevinden ondanks de beperkte diepte van amper 15 cm waaronder ze zich bevinden”, zegt professor Philippe De Smedt van de faculteit bio-ingenieurswetenschappen aan de Gentse universiteit.

De scans wijzen op de aanwezigheid van muurresten, vloeren en funderingen, en op een grondplan dat nauw aansluit bij dat van het standaardplan van een cisterciënzerabdijcomplex. Meer zelfs: op een aantal afwijkingen na lijkt het grondplan haast een één-op-éénkopie van dat van Ter Duinen in Koksijde, waarvan Ter Doest een zusterabdij is.

“Als we nu zouden graven, zouden de restanten van de abdijkerk, het klooster met de pandgang en de sacristie aan het licht komen, net als al datgene wat we niet via deze onderzoekstechniek kunnen zien, zoals restanten van hout”, aldus nog De Smedt. (Lees verder onder de foto)

De imposante schuur van Ter Doest zou bij de nieuwe vondst in het niets verdwijnen.

Daarmee lijkt het een zekerheid dat het onderzoek, georganiseerd door de provincie West-Vlaanderen in samenwerking met de stad Brugge, een vervolg zal krijgen. “Op welke manier we dit zullen invullen, is nog niet bepaald”, zegt Sabien Lahaye-Battheu (Open VLD), gedeputeerde voor Erfgoed. Brugs cultuurschepen Nico Blontrock (CD&V) beaamt: “Dit is een spectaculaire vondst, die je nergens anders in Vlaanderen kunt aantreffen en die nieuwe toeristische perspectieven biedt voor Lissewege.”

Mijn hart maakte dan ook een sprongetje toen ik dit las. Eindelijk ziet de oude abdij naar meer dan 400 jaar terug het daglicht. Wellicht hadden de archeologen nog meer info over de restanten van de abdij en zijn ze na al die jaren op zoek gegaan. Ik hoop gewoon dat, zonder al te veel pluimen op mijn hoed te willen steken, ik mijn (bak)steentje bijgedragen heb tot de ontdekking van de restanten van de abdij. De glorieuze abdij die zo'n triestig einde kende zullen we terug kunnen ontdekken. Ergens heb ik gelezen, ik weet niet meer waar, dat is zo als je veel leest over je eigen dorp, dat de abdijkerk die ook gewijd was aan Onze Lieve Vrouw, niet zoveel kleiner zou geweest zijn dan de dorpskerk, er zou maar zo'n 16  meter verschil zijn geweest. We zullen zien of dat klopt. Zou het mirakelbeeld in de kerk dan toch voor dit mirakel voor het toerisme in het dorp gezorgd hebben? Ik ben nieuwsgierig of in de afmetingen van deze abdij ook het getal 13 en de getallen uit de Fibonacci-reeks terug te vinden zijn in de oude lengtematen zoals in de kerk (voor meer info, zie de pagina rondleidingen)  

Misschien moet men toch ook eens graven naar die onderaardse gangen van de tempeliers waar men al eeuwenlang over vertelt (lees dit blogartikel hierover). En wie weet, wordt de schat van de tempeliers wel echt gevonden in de oude abdij in Lissewege? Dat zou nogal wat zijn. Maar ja, ik heb dan ook misschien iets te veel fantasie.